Η δέσμευση της κυβέρνησης και των κοινωνικών εταίρων για πιστή εφαρμογή στο θεσμό του κοινωνικού διαλόγου κατέδειξε την κορυφαία σημασία της σε καιρούς ιδιαίτερα χαλεπούς για τον τόπο μας.
Ατυχώς στο θέμα του ΓΕΣΥ η Κυβέρνηση επέλεξε να παραβιάσει τις πιο πάνω αρχές και έδωσε κακό παράδειγμα όχι μόνο στο δημόσιο, αλλά και στον ημιδημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.
Ενόψει τούτου η Οργάνωσή μας με έγγραφό της προς το Διεθνές Γραφείο Εργασίας (Δ.Γ.Ε.) ημερ. 2.6.1999 κατήγγειλε την Κυπριακή Κυβέρνηση επί τω ότι κατέθεσε στη Βουλή των Αντιπροσώπων νομοσχέδιο για εισαγωγή Γενικού Σχεδίου Υγείας, χωρίς προηγούμενη διαβούλευση και/ή διαπραγμάτευση με την ΠΑΣΥΔΥ, παρά το γεγονός ότι το εν λόγω νομοσχέδιο περιείχε διατάξεις που επηρέαζαν άμεσα θεμελιώδη κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα των μελών της.
Ακολούθως το Δ.Γ.Ε προέβη σε λεπτομερή διερεύνηση και προς τούτο ζήτησε τις απόψεις της Κυπριακής Κυβέρνησης, όπως και συμπληρωματικά στοιχεία από την ΠΑΣΥΔΥ, προτού το θέμα τεθεί στην ολοκληρωμένη του μορφή στην Υπηρεσία για την Ελευθερία Οργάνωσης του Τμήματος Εργατικών Επιπέδων του Δ.Γ.Ε.
Μετά τη διερεύνηση διατυπώθηκαν οι πιο κάτω συστάσεις προς το Διοικητικό Σώμα (Governing Body) του Δ.Γ.Ε.:
α) Εκφράζεται προσδοκία ότι στο μέλλον η Κυπριακή Κυβέρνηση θα ακολουθεί ικανοποιητική διαδικασία διαβουλεύσεων όταν επιδιώκει τροποποίηση διαπραγματευτικών δομών στις οποίες ενεργεί αμέσως ή εμμέσως ως εργοδότης.
β) Εκφράζεται λύπη γιατί η Κυβέρνηση δεν έδωσε προτεραιότητα στη συλλογική διαπραγμάτευση ως μέσο καθορισμού των όρων εργοδότησης των δημοσίων υπαλλήλων της και δεν κατέβαλε προσπάθεια να επιτύχει συναίνεση με την παραπονούμενη πλευρά προτού καταθέσει στη Βουλή των Αντιπροσώπων το Νομοσχέδιο για εισαγωγή Εθνικού Σχεδίου Υγείας. Αναμένεται ότι η Κυβέρνηση θα αποφύγει τη λήψη παρόμοιων μέτρων στο μέλλον.
γ) Προτρέπεται η Κυβέρνηση να διασφαλίζει τη σύγκληση της Τριμερούς Επιτροπής Επαφής ούτως ώστε να πραγματοποιηθούν σοβαρές και αποτελεσματικές συζητήσεις μεταξύ των εμπλεκομένων μερών με στόχο την επίτευξη λύσεως αναφορικά με το Νομοσχέδιο για το ΓΕΣΥ. Η Κυβέρνηση καλείται να τηρεί την αρμόδια Επιτροπή του Δ.Γ.Ε. ενήμερη για τις σχετικές εξελίξεις.
Με σχετικό διάβημα η Οργάνωσή μας ενημέρωσε για τις πιο πάνω εξελίξεις τον Πρόεδρο της Βουλής και τους αρμόδιους Υπουργούς Οικονομικών, Υγείας και Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, στους οποίους διαβίβασε τις συστάσεις της Επιτροπής του Δ.Γ.Ε και ζήτησε το θέμα να συζητηθεί στα πλαίσια των θεσμοθετημένων διαδικασιών της Μικτής Επιτροπής Προσωπικού. Παράλληλα, όμως, προειδοποίησε ότι σε αντίθετη περίπτωση η ΠΑΣΥΔΥ θα ήταν υποχρεωμένη να προσφύγει στην Ανεξάρτητη Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για την Εφαρμογή των Συμβάσεων και Συστάσεων (Committee of Experts for the Application of Conventions and Recommendations) με αίτημα την καταδίκη της Κυπριακής Δημοκρατίας και τη λήψη των κατάλληλων κυρώσεων.
Μετά την εξέλιξη αυτή το θέμα ενεγράφη στους μηχανισμούς της Μικτής Επιτροπής Προσωπικού (ΜΕΠ), με στόχο να συζητηθούν αφενός οι όροι και ο τρόπος ένταξης των δημοσίων υπαλλήλων στο Σχέδιο, δεδομένου του δικαιώματός τους για δωρεάν παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, και αφετέρου η διασφάλιση του εργασιακού καθεστώτος και των δικαιωμάτων του προσωπικού που εργοδοτείται στις υπηρεσίες δημόσιας υγείας. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι ποτέ δεν συζητήθηκε το θέμα αυτό, επειδή για χρόνια δεν φαινόταν να υπάρχει η πολιτική βούληση για εφαρμογή του ΓΕΣΥ.
Επαναφέραμε το θέμα αυτό όταν ο αρμόδιος Υπουργός (δρ. Σταύρος Μαλάς) με επιστολή του ημερομηνίας 27 Απριλίου 2012 κάλεσε την Οργάνωσή μας σε σύσκεψη για να συζητήσουμε το Νομικό Καθεστώς των Δημόσιων Νοσηλευτηρίων και τις Συνεισφορές.
Με απαντητική επιστολή μας ημερομηνίας 30 Απριλίου 2013 ενημερώσαμε τον Υπουργό Υγείας για τις συστάσεις του ΔΓΕ και επαναλάβαμε τη διακηρυγμένη θέση μας για συζήτηση των υπό αναφορά θεμάτων στη ΜΕΠ. Ένα χρόνο μετά πήραμε ειδοποίηση για έκτακτη συνεδρία της ΜΕΠ στις 3.9.2014. Η συνεδρία αυτή αναβλήθηκε και μέχρι σήμερα δεν έγινε ουσιαστικός διάλογος για το θέμα της συνεισφοράς των δημοσίων υπαλλήλων. Και έτσι τα πράγματα παρέμειναν ως είχαν μέχρι και τον Απρίλη του 2013, ότε και πάλιν αυθαίρετα και μονομερώς το Υπουργικό Συμβούλιο, εξέδωσε τους περί Κυβερνητικών Ιατρικών Ιδρυμάτων και Υπηρεσιών Γενικούς Κανονισμούς του 2013, που υποχρεώνουν τους εν ενεργεία και αφυπηρετήσαντες δημοσίους υπαλλήλους να συνεισφέρουν σε ποσοστό 1,5% επί των ακαθαρίστων απολαβών τους για την παρεχόμενη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Επειδή οι πιο πάνω Κανονισμοί συγκρούονται με συνταγματικές διατάξεις, αλλά και με τους Κανονισμούς 6, 10 και 12 των περί Δημόσιας Υπηρεσίας (Ιατρικές Εξετάσεις και Ιατρική Περίθαλψη) Κανονισμών του 1989 (ΚΔΠ 133) που προβλέπουν ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι συνταξιούχοι δημόσιοι υπάλληλοι, οι σύζυγοι και τα παιδιά τους δικαιούνται δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε Κυβερνητικά Ιατρικά Ιδρύματα, με την καθοδήγηση της ΠΑΣΥΔΥ κατατέθηκαν στο Ανώτατο Δικαστήριο οι Προσφυγές με αρ. 402/2015 και 403/2015. Οι πιο πάνω προσφυγές βασίζονται στα πιο κάτω νομικά σημεία:
α. Το δικαίωμα της δωρεάν ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης αποτελεί μέρος της υπαλληλικής κατάστασης των αιτητών και κεκτημένο δικαίωμα βάσει των όρων υπηρεσίας τους. Είναι με αυτό το καθεστώς που οι αιτητές αποδέχθηκαν να ενταχθούν στη Δημόσια Υπηρεσία/και ή την Αστυνομική Δύναμη Κύπρου.
β. Η κατάργηση του δικαιώματος αυτού που αποτελούσε συγχρόνως και μέρος της νομικής βεβαιότητας, μέρος της ιδιοκτησίας τους, της συμβατικής τους σχέσης εργασίας με το κράτος και του κεκτημένου δικαιώματός τους είναι παράνομη και επεμβαίνει στα ανθρώπινα δικαιώματα των αιτητών βάσει των άρθρων 15, 23, και 26 του Συντάγματος και των Γενικών Αρχών περί κεκτημένων δικαιωμάτων και νομικής βεβαιότητας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το άρθρο 30.1 του Συντάγματος δημιουργεί απόλυτο δικαίωμα στον καθένα για προσφυγή στη δικαιοσύνη. Συνεπώς είναι το λιγότερο ανεπίτρεπτο για Οργανώσεις όπως η ΟΕΒ και το ΚΕΒΕ να αμφισβητούν αυτό το δικαίωμα για τους δημοσίους υπαλλήλους. Από δικής μας πλευράς αναμένεται η ετυμηγορία του Ανωτάτου Δικαστηρίου και η όποια απόφαση θα είναι απόλυτα σεβαστή. Επεξηγηματικά σημειούται ότι η μεν απορριπτική απόφαση ισχύει έναντι του αιτούντος, ενώ αντίθετα η ακυρωτική απόφαση δημιουργεί απόλυτο και ισχύει έναντι πάντων, έστω και αν δεν μετείχαν στη δίκη.
Καταληκτικά επισημαίνεται ότι η ΠΑΣΥΔΥ δεν νομιμοποιείται να εμποδίσει οποιοδήποτε μέλος της να ασκήσει το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμά του για προσφυγή στο δικαστήριο στο οποίο επιθυμεί να προσφύγει.