Το Διοικητικό Συμβούλιο του Κλάδου Υπαλλήλων του Τμήματος Περιβάλλοντος (ΠΑ.ΣΥ.ΔΥ.), αισθάνεται την έντονη ανάγκη να τοποθετηθεί για την πυρκαγιά που ξέσπασε το Σάββατο, 11 Ιουνίου 2022, στις εγκαταστάσεις της εταιρείας «ENERCO – Energy Recovery Ltd» στην κοινότητα Μαρί αλλά και γενικότερα για τη συνεχή κριτική που δέχεται το Τμήμα Περιβάλλοντος σε σχέση με την εφαρμογή των περιβαλλοντικών νομοθεσιών.

Η ανάγκη δημόσιας τοποθέτησής μας, πηγάζει από την έλλειψη πληροφόρησης της κοινωνίας για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες το προσωπικό καλείται να εργαστεί και να ανταπεξέλθει σε ένα δυσανάλογο και συνεχώς αυξανόμενο φόρτο εργασίας.

Όσον αφορά το συγκεκριμένο περιστατικό, η πυρκαγιά σύμφωνα με τη μέχρι στιγμής πληροφόρηση, φαίνεται ότι προήλθε από μηχανική αστοχία τεμαχιστή ελαστικών κατά τη διάρκεια εκτέλεσης συνήθων εργασιών της μονάδας. Λόγω των δυνατών ανέμων που υπήρχαν στην περιοχή εκείνη τη χρονική στιγμή και την εύφλεκτη φύση του υλικού, η φωτιά δεν κατέστη δυνατό να ελεγχθεί έγκαιρα από το προσωπικό της εταιρείας και κλήθηκε για βοήθεια η Πυροσβεστική Υπηρεσία και η ΕΜΑΚ. Θεωρούμε, τουλάχιστον άστοχο και άδικο ότι για τέτοιου είδους ατυχήματα, τα οποία είναι πέρα από τον αποκλειστικό έλεγχο του Τμήματος Περιβάλλοντος, να υπάρχει ένα τεράστιο κατηγορώ προς το ίδιο το Τμήμα και να στοχοποιούνται συνάδελφοι.  

Συγκεκριμένα θέλουμε να τονίσουμε τα ακόλουθα:

1. To Τμήμα Περιβάλλοντος αυτή τη στιγμή, στελεχώνεται με μικρό αριθμό επιθεωρητών, σε παγκύπριο επίπεδο, οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι για ελέγχους/ επιθεωρήσεις εφαρμογής των περιβαλλοντικών νομοθεσιών για τα ακόλουθα:

• Πέραν των 2000 εγκαταστάσεων που εμπίπτουν στις πρόνοιες περιβαλλοντικών νομοθεσιών.
• Πέραν των 1000 μεταφορέων αποβλήτων.
• Πέραν των 400 κτηνοτροφικών μονάδων (αγελαδοτροφεία, χοιροστάσια, πτηνοτροφεία).
• Πέραν των 400 καταγγελιών/ παραπόνων ετησίως.
• Μεγάλου αριθμού παραγωγών/ κατόχων αποβλήτων.

2. Οι συνάδελφοι στα πλαίσιο επιτέλεσης του έργου τους και επιβολής των νομοθεσιών, συχνά δέχονται ύβρεις, προπηλακισμούς, απειλές για τους ιδίους, τις οικογένειες και τις ιδιοκτησίες τους. Έχουν πραγματοποιηθεί επανειλημμένα καταγγελίες στους κατά τόπους αστυνομικούς σταθμούς και σχετικής ενημέρωσης έχει τύχει και η Διεύθυνση του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος.

3. Τα τελευταία σχεδόν 20 χρόνια, έχει εκπονηθεί σειρά μελετών εκ μέρους του κράτους αλλά και από την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ακριβώς για τον τρόπο στελέχωσης και λειτουργίας του Τμήματος Περιβάλλοντος και ειδικότερα όσον αφορά τα θέματα των ελέγχων. Η μέχρι σήμερα μη υλοποίηση αυτών των προτάσεων, δυστυχώς έχει οδηγήσει σε ένα φοβερά υποστελεχωμένο Τμήμα σε σχέση με τον αριθμό και το εύρος των αρμοδιοτήτων που του έχουν ανατεθεί, με όλες τις συνεπακόλουθες αρνητικές συνέπειες για την προστασία του περιβάλλοντος. Παρόλο που όλες οι μελέτες που εκπονήθηκαν κατέδειξαν την ανάγκη ύπαρξης τουλάχιστον 180 οργανικών θέσεων, σημειώνεται ότι οι εγκεκριμένες οργανικές θέσεις του Τμήματος Περιβάλλοντος στον προϋπολογισμό του 2022 είναι 89, από τις οποίες εκκρεμεί η πλήρωση των 40.

4. Το προσωπικό του Τμήματος Περιβάλλοντος ζητά άμεσα την ορθή στελέχωση του Τμήματος. Η θέση ότι οποιαδήποτε περαιτέρω ενίσχυση του Τμήματος Περιβάλλοντος θα πραγματοποιηθεί μόνο στο πλαίσιο της υπό δημιουργίας νέας Γενικής Διεύθυνσης, δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο την ήδη δυσμενή κατάσταση. Η Κύπρος αποτελεί ίσως τη μοναδική χώρα από τα 27 Κράτη-Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία δεν έχει αυτόνομο Υπουργείο Περιβάλλοντος εν έτη 2022…ούτε καν Υφυπουργείο, παρόλο που το χαρτοφυλάκιο του ευρωπαϊκού περιβαλλοντικού κεκτημένου, είναι το μεγαλύτερο μεταξύ των υπολοίπων.  Συνάμα, ενώ οι αρμοδιότητες για τον έλεγχο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης εδώ και κάποιους μήνες έχουν ήδη μεταφερθεί στο Τμήμα Περιβάλλοντος από άλλο Υπουργείο, το προσωπικό ακόμη αναμένεται να προσληφθεί.

Το προσωπικό του Τμήματος Περιβάλλοντος σε καμία περίπτωση, δεν αποδέχεται να γίνει ο αποδιοπομπαίος τράγος όλων των προβλημάτων που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος και τα οποία εκπορεύονται από συστημικά/ διαθρωτικά/ θεσμικά ζητήματα και ανεπάρκειες που χρονολογούνται, των οποίων η ευθύνη για επίλυση σίγουρα δεν είναι στους ώμους των υπαλλήλων του Τμήματος Περιβάλλοντος.

Λευκωσία, 16 Ιουνίου 2022