Στις 6 Μαρτίου δόθηκε στη δημοσιότητα το πόρισμα της Τριμελούς Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού. Στην πολυσέλιδη έκθεσή της, η Ερευνητική Επιτροπή, χαρακτηρίζει τον Υπουργό Οικονομικών «ως τον μεγάλο υπεύθυνο για την καταστροφική πορεία του Συνεργατικού Πιστωτικού Τομέα (ΣΠΤ) από το 2014 και εντεύθεν».
Με τη δημοσιοποίηση του πορίσματος της Τριμελούς Ερευνητικής Επιτροπής τα ΜΜΕ, με χαρακτηριστικούς τίτλους, ουσιαστικά αποφάνθηκαν για την ενοχή του Υπουργού Οικονομικών.
Στις 14 Νοεμβρίου δημοσιοποιήθηκε το Πόρισμα της Επιτρόπου Διοικήσεως σε σχέση με τυχόν ευθύνες για το θάνατο του Στυλιανού Κωνσταντίνου. Και πάλιν τα ΜΜΕ χωρίς σεβασμό στο τεκμήριο αθωότητας δικάζουν και καταδικάζουν δημόσιους λειτουργούς. Αυτό είναι ανεπίτρεπτο.
Δεν έχουμε την πρόθεση να σχολιάσουμε το Πόρισμα της Επιτρόπου Διοικήσεως. Άλλοι είναι αρμόδιοι να το πράξουν. Επισημαίνουμε, όμως, ότι εκφεύγει της αρμοδιότητάς της η απονομή ποινικών ευθυνών. Σε σχέση με την επισήμανση αυτή παραπέμπω στη σελ. 138 του Πορίσματος όπου αναφέρονται τα ακόλουθα «Εντοπίζονται τόσο συστημικές αδυναμίες όσο και προσωπικές ευθύνες ΛΚΥ για το ενδεχόμενο διάπραξης ποινικών αδικημάτων όπως αναλυτικά αναφέρεται ανωτέρω εναντίον της ΛΚΥ ΧΧΧΧΧ και της Συντονίστριας της ΧΧΧΧΧ για αδίκημα που αφορά παράλειψη καταγγελίας περίπτωσης βίας σε βάρος ανηλίκου».
Κατά την ταπεινή μας άποψη τόσο στην περίπτωση του Πορίσματος για το Συνεργατισμό όσο και στην περίπτωση του Πορίσματος της Επιτρόπου Διοικήσεως, ο τρόπος παρουσίασής τους από τα ΜΜΕ αντιβαίνει στο τεκμήριο αθωότητας που αποτελεί το θεμέλιο σε κάθε ευνομούμενη πολιτεία.
Στην ισχύουσα κυπριακή νομοθεσία υπάρχει κατοχύρωση του τεκμηρίου αθωότητας. Ειδικότερα το άρθρο 12 του Συντάγματος καθιερώνει το τεκμήριο αθωότητας, το οποίο εφαρμοζόταν στην Κύπρο υπό το κράτος του νομικού καθεστώτος που ίσχυε προ της Δημοκρατίας.
Σύμφωνα με την Πράσινη Βίβλο που εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το τεκμήριο αθωότητας αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα τόσο στη βάση του διεθνούς δικαίου όσο και σε κοινοτικό επίπεδο. Κατά κανόνα το τεκμήριο αυτό παύει να ισχύει μόνο μετά τη διαπίστωση της ενοχής του κατηγορουμένου από το δικαστήριο. Κατά συνέπεια καθόλα τα προηγούμενα στάδια ουδείς δύναται να χαρακτηρίσει οποιονδήποτε κατηγορούμενο ως ένοχο.
Το τεκμήριο της αθωότητας, είναι ένας κανόνας που ισχύει σε κάθε δημοκρατικό πολίτευμα και, κατά τον οποίο, ουδείς επιτρέπεται να θεωρείται ένοχος, εάν δεν αποφανθεί σε αμετάκλητο βαθμό το αρμόδιο δικαστήριο. Ο κανόνας πρέπει να είναι σεβαστός από όλους: από τις δημόσιες αρχές, από τα πολιτικά πρόσωπα, από τα μέσα ενημέρωσης, αλλά και από τους πολίτες. Από την άλλη, υπάρχει η ελευθερία της έκφρασης που επικαλούνται όσοι θέλουν να σχολιάσουν μια νομική υπόθεση που μπορεί να παρουσιάζει γενικότερο ενδιαφέρον. Η ελευθερία της έκφρασης έχει ένα ευρύτατο περιεχόμενο και σαφώς περιλαμβάνει τόσο την ενημέρωση για θέματα δημόσιου ενδιαφέροντος όσο και τον σχολιασμό τους. Δεν κατισχύει όμως του τεκμηρίου της αθωότητας: η ενημέρωση και ο σχολιασμός θα πρέπει να γίνει χωρίς ανεπιφύλακτες κρίσεις περί ενοχής ή αθωότητας του ατόμου που έχει εμπλακεί στην υπόθεση.
Παρά τις πιο πάνω διασφαλίσεις μόνο σε περιορισμένο αριθμό χωρών τυγχάνει πλήρους σεβασμού το τεκμήριο αθωότητας που αναντίλεκτα περιλαμβάνεται στην αρχή της δίκαιης δίκης και αποτελεί εγγύηση της σωστής απονομής της δικαιοσύνης. Δυστυχώς η Κύπρος δεν περιλαμβάνεται στις χώρες αυτές.
Κλείνοντας θέλω να καταστήσω σαφές ότι δεν είναι στις προθέσεις μας να καλύψουμε τον οποιονδήποτε έχει ευθύνες για τον τραγικό θάνατο του 14χρονου Στυλιανού Κωνσταντίνου. Αντίθετα, λέμε ότι θα πρέπει να τιμωρηθεί παραδειγματικά όποιος αποδεδειγμένα ευθύνεται για το τραγικό συμβάν. Όμως θα είναι άδικο, για όσα δεν έγιναν από πολλούς άλλους, να θυματοποιηθούν κάποιοι κρατικοί λειτουργοί.