Ανταποκρινόμενοι στο αίτημα πολλών Κλάδων μας που ζητούν να ενημερωθούν για την πορεία των προσφυγών που έχουν καταχωρηθεί σε σχέση με το δικαίωμα των δημοσίων υπαλλήλων για δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη αναφέρουμε τα ακόλουθα:

α. Με οδηγίες της Οργάνωσης έχουν καταχωριστεί τρεις προσφυγές: η πρώτη με αρ. 1264/2014 καταχωρίστηκε από χαμηλόμισθο συνάδελφο, η δεύτερη με αρ. 402/2015 καταχωρίστηκε από μέλη της Κεντρικής Γραμματείας και η τρίτη με αρ. 403/2015 καταχωρίστηκε από το Κλαδικό Συμβούλιο  της Αστυνομικής Δύναμης Κύπρου.

β. Εισαγωγικά, στις πιο πάνω προσφυγές, αναφέρθηκαν τα ακόλουθα γεγονότα:

«(i). Σύμφωνα με το άρθρο 58 των περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμων του 1990 έως 2014 (ΜΕΡΟΣ V - ΩΦΕΛΗΜΑΤΑ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ) κάθε δημόσιος υπάλληλος δικαιούται ιατρική περίθαλψη, όπως ήθελε καθοριστεί. Επισημαίνεται ότι στο ίδιο ΜΕΡΟΣ γίνεται αναφορά στις απολαβές του υπαλλήλου, στα ωφελήματα αφυπηρέτησης και στις άδειες. Αναντίλεκτα το δικαίωμα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης αποτελεί ένα ουσιαστικό ωφέλημα που συνοδεύει τη θέση.

(ii). Σύμφωνα με τους Κανονισμούς 6, 10 και 12 των περί Δημόσιας Υπηρεσίας (Ιατρικές Εξετάσεις και Ιατρική Περίθαλψη) Κανονισμών του 1989 (ΚΔΠ 133) οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι συνταξιούχοι δημόσιοι υπάλληλοι, οι σύζυγοι και τα παιδιά τους δικαιούνται δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε Κυβερνητικά Ιατρικά Ιδρύματα, η οποία περιλαμβάνει εγχειρήσεις και ειδικές εξετάσεις και παροχή φαρμάκων, σύμφωνα με τους εκάστοτε ισχύοντες περί Κυβερνητικών Ιατρικών Ιδρυμάτων Κανονισμούς.

(iii). Σε αντίθεση με τους πιο πάνω Κανονισμούς το Υπουργικό Συμβούλιο, ασκώντας τις εξουσίες που του παρέχει το άρθρο 3 των περί Κυβερνητικών Ιατρικών Ιδρυμάτων και Υπηρεσιών (Ρύθμισις και Τέλη) Νόμων του 1978 και 2000, εξέδωσε τους περί  Κυβερνητικών Ιατρικών Ιδρυμάτων και Υπηρεσιών Γενικούς Κανονισμούς του 2000 έως 2007, με τους οποίους τροποποιήθηκαν οι βασικοί κανονισμοί με την προσθήκη, αμέσως μετά το Κανονισμό 3 αυτών, νέου Κανονισμού 3^Α, με τον οποίο καθορίζεται ότι οι εν ενεργεία και αφυπηρετήσαντες δημόσιοι υπάλληλοι «καταβάλλουν υποχρεωτική συνεισφορά ύψους 1,5% επί των ακαθαρίστων απολαβών, οι οποίες συνίστανται από το βασικό μισθό, τις γενικές αυξήσεις και το τιμαριθμικό επίδομα, ή επί της επαγγελματικής σύνταξης στην περίπτωση των συνταξιούχων προσώπων».

(iv). Είναι η θέση των Αιτητών ότι η κατάργηση του εν λόγω δικαιώματος που αποτελούσε συγχρόνως και μέρος της νομικής βεβαιότητας (legal certainty), μέρος της ιδιοκτησίας τους, της συμβατικής σχέσης εργασίας με το κράτος και του κεκτημένου δικαιώματος τους είναι παράνομη και επεμβαίνει στα ανθρώπινα δικαιώματα τους βάσει των άρθρων 15, 23 και 26 του Συντάγματος και των Γενικών Αρχών περί κεκτημένων δικαιωμάτων και νομικής βεβαιότητας (legal certainty)».

γ. Οι ευπαίδευτοι συνήγοροι των υπό αναφορά αιτητών εισηγήθηκαν ότι οι επίδικες αποφάσεις είναι άκυρες και στερούνται οποιουδήποτε νομικού αποτελέσματος για τους ακόλουθους λόγους:

(i). Οι Κανονισμοί με βάση τους οποίους λήφθηκε η επίδικη απόφαση παραβιάζουν το ατομικό δικαίωμα των Αιτητών, που προστατεύεται από το άρθρο 23 του Συντάγματος, σε σχέση με το μηνιαίο μισθό τον οποίο δικαιούνται να λαμβάνουν ως απολαβές για την εργοδότηση του στη δημόσια υπηρεσία, με βάση την καθορισμένη για τη θέση τους μισθολογική κλίμακα, γενική αύξηση μισθού, τιμαριθμικό επίδομα και άλλα ωφελήματα.

(ii). Οι Κανονισμοί με βάση τους οποίους λήφθηκε η επίδικη απόφαση προσκρούουν στο Άρθρο 26 του Συντάγματος και το Άρθρο 14 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ενόψει του γεγονότος ότι παραβιάζουν την αρχή της μη διάκρισης των πολιτών με βάση την κοινωνική τους τάξη και προσβάλλουν την ελευθερία του συμβάλλεσθαι, γιατί καταφανώς παρεμβαίνουν μονομερώς στο καθορισμό του ύψους των απολαβών διαφοροποιώντας τις χωρίς τη συναίνεση των επηρεαζομένων υπαλλήλων.

Όσον δε αφορά το Άρθρο 26 του Συντάγματος επισημάνθηκε ότι τούτο έχει ερμηνευθεί από το Ανώτατο Δικαστήριο μεταξύ άλλων στην Αναφορά 2/96 μεταξύ του Προέδρου της Δημοκρατίας και της Βουλής των Αντιπροσώπων (1997) 2 ΑΑΔ 36 όπου, μεταξύ άλλων, είχαν λεχθεί τα ακόλουθα:

«Στην Κύπρο, η νομολογία αναγνωρίζει ότι τα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες του ατόμου επενεργούν και προστατεύονται έναντι πάντων - (βλ., μεταξύ άλλων Police v. Georghiades  (1983) 2 C.L.R. 33 και Αστυνομία ν. Γιάλλουρου (1992)  2  Α.Α.Δ.

Η ελευθερία του «συμβάλλεσθαι» είναι ένα από τα θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου, το οποίο, όπως και κάθε άλλο θεμελιώδες δικαίωμα, προστατεύεται έναντι πάντων. Όπου το Σύνταγμα κατοχυρώνει παράλληλα δικαιώματα, αυτά ερμηνεύονται και εφαρμόζονται με τρόπο ο οποίος να εναρμονίζει τους συνάλληλους σκοπούς τους - (βλ. In re Efthymiou (1987) 1 C.L.R. 329^. Δημοκρατία ν. Ford και άλλων - (Νομικά Ερωτήματα 305 και 306 - 11/7/1995)[...]».

δ.  Τα δικόγραφα έχουν συμπληρωθεί και το σεβαστό Δικαστήριο έχει επιφυλάξει την απόφαση του προ καιρού.

Πληροφοριακά αναφέρεται περαιτέρω ότι την περασμένη εβδομάδα οι ηγεσίες των συνδικαλιστικών οργανώσεων του δημόσιου τομέα (ΠΑΣΥΔΥ, ΟΕΛΜΕΚ, ΠΟΕΔ, ΟΛΤΕΚ, ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΚΥΠΡΟΥ) συναντήθηκαν στα Γραφεία της ΠΑΣΥΔΥ και ενημερώθηκαν τόσο για την πορεία των υπό αναφορά προσφυγών, όσο και για τις ενέργειες που έγιναν από πλευράς ΠΑΣΥΔΥ σε σχέση με τη συνολική συνεισφορά των εργαζομένων και συνταξιούχων του δημόσιου τομέα στο ΓεΣΥ. Από δικής μας πλευράς αναφέρθηκε ότι σύμφωνα με τις δεσμεύσεις τόσο του Υπουργού Οικονομικών όσο και του Υπουργού Υγείας  από 1^ης Μαρτίου με τροποποίηση των σχετικών Κανονισμών αντί εισφοράς 1.50% θα καταβάλλεται εισφορά 0.10%. Αναφέρθηκε περαιτέρω ότι κατόπιν συνεννόησης με τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας και το Τμήμα Φορολογίας η εισφορά στο ΓεΣΥ επί των εφάπαξ/φιλοδωρημάτων που καταβάλλονται σε υπαλλήλους του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, και επί των ωφελημάτων που καταβάλλονται από Ταμεία Προνοίας, τα οποία εμπίπτουν στο άρθρο 5 του Φόρου Εισοδήματος (δηλαδή όλο το εφάπαξ ποσό πλην ποσού που είχε καταβάλει στο Ταμείο Προνοίας ο υπάλληλος κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας του) υπολογίζεται επί του ποσού που κερδήθηκε για υπηρεσία μετά την 1^η Μαρτίου 2019. Ακολούθησε συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων επί διαφόρων πτυχών του Γενικού Σχεδίου Υγείας και συμφωνήθηκε η παρακολούθηση των θεμάτων αυτών.